Otomotivde Ali Cengiz Oyunları

Otomotiv sektöründe Çip krizinin ortaya çıkmasından sonra, Dünya otomotiv piyasasını elinde bulunduran Şirketlerin üretimde kısıtlamaya gitmesi, binek otomobil piyasasında daralmaya yol açarak insanların otomobile ulaşmasını zora soktu.

Otomotiv sektöründe meydana gelen bu sıkışıklık, ülkemizi de etkiledi.

Ticaret ahlakının erozyona uğradığı ülkemizde zaten uygun olan zemin bazı fırsatçıların çoğalmasına ve harekete geçmelerine neden oldu.   

Ekonominin temel prensiplerimden bir tanesi Arz-Talep dengesidir. Bir mal piyasaya arz olunmayınca haliyle o mala olan talep artar, talep artışı beraberinde fiyat artışını getirir.

Sıfır araç bayileri, otomobil arzının olmadığına dair, yani ellerinde araç olmadığına dair algı meydana getirmek için; araçları depolara, kapalı otoparklara, ağaçlık bölgelerin görünmeyen yerlerine stok yaparak diğer bir deyimle saklayarak, birçok senaryolar ortaya koydular.

Vatandaşlardan gelen şikâyetler çoğalınca durumun farlına ancak! Varan Ticaret Bakanlığı, 01 Temmuz 2022’de “6 ay 6 bin km’’ kuralını getirerek sıfır araçların, ikinci el araç olarak öngörülen rayiç bedeli üzerinden, satışını engelleyen bir karar aldı.

Bayiler alınan bu kararı aşmak için çeşitli araçlar geliştirerek, bir şekilde alınan bu kararı aşmayı bildiler.

Alınan bilgilerden anlaşılıyor ki;

Ellerindeki araçları, sakladıkları yerlerden çıkarmadan, tanıdıkları aracılar vasıtasıyla buldukları müşterilere, isterlerse araç satabileceklerini fakat rayiç bedel kadar miktarının banka hesaplarına yatırmaları,  diğer kalan farkının da güvendikleri ikinci üçüncü şahısların hesaplarına yatırmaları halinde istedikleri aracı alabilecekleri şeklinde pazarlama yöntemi kullanmışlar.

Diğer müşterileri de ellerinde araç olmadığını bahisle sıraya yazarak artık bahtlarına ne çıkarsa talih oyununa tabi tutmuşlar.

Böylece el altından satış gerçekleştirerek hem “6 ay 6 bin km” kuralını aşmışlar, hem de fazladan aldıkları paraların aksesuar takıldı bahanesiyle fatura düzenlemeden vergiden kaçırmışlar.

Kullandıkları başka bir yöntem de Rent-a Car araç kiralama şirketleriyle anlaşmalı olarak çok sayıda araçları (filo) satışlar yapıldıktan bir zaman sonra filo olarak satılan bu araçların bir kısmını,  dikkat çekmesin diye kiraya vererek,  bir kısmını da depolarda bekletip, fiyat artışlarından sonra iade alarak sıfır araçların rayiç bedellerinin çok üzerinden satışlar gerçekleştirerek böylece mevzuatın dışına yâda arakasına dolanmayı başarmışlar.

Bu yazıyı yazdığım sıralarda İstanbul’ da çok sayıda aracın, Taş ocaklarında, ağaçlık yerlerin görünmeyen yerlerinde oluşturdukları sahalarda, stoklanmış araçların donlarla tespit edilen görüntüleri medyaya yansıyordu.

Ticaret Bakanlığı bu kez de birinci el ile ikinci el bağlantısını koparmak için bir düzenleme yaptı.

Araç satış sitelerine yönelik yapılan bu düzenleme ilan sitelerine sorumluluk yükleyerek ikinci el araçların, sıfır araç fiyatlarının belirlenen rayiç bedelinin üzerinden, ilana çıkarılmaları halinde bakanlığa bildirim mecburiyeti getiriyordu.

Düzenlemenin hemen ertesi gününde ilan sitelerinde fiyatlardan sadece bir sıfır atılarak (Örnek 1.500.000 yerine 1.500.00) yızılarak rakam oyunları yapılarak düzenleme aşılmaya çalışıldı.

Aslında Bakanlığın getirmiş olduğu kural güdük kalmıştı, yâda bilinçli bir şekilde güdük bırakıldığı da insanın aklına gelmiyor da değil hani.

Çünkü getirilen düzenleme ikinci el aracın daha pahalıya satılmasını değil, sadece daha pahalıya ilana konulmasını kapsıyordu.

Kısacası elinizdeki ikinci el aracı ilana koymadan, birinci el araçtan daha pahalıya hatta iki katına da satabileceğiniz anlamına geliyor.

Bu kadar komediden sonra aklıma gelmiyor da değil hani acaba diyorum;

“El eli yıkar, el tutar yüzü yıkar” yoksa danışıklı dövüşlü bilmediğimiz bir şeyler mi? Var.

Yoksa neden tavşana kaç, tazıya tut denilsin ki?

İthal edilen araç sayısı belliyken, hangi bayi’ e kaç araç verildiği biliniyorken, Noterler birliğince, tescil edilen sıfır ve ikinci el araç sayıları her gün hatta saat başı istatistiki bilgiler biliniyorken aklımda deli sorular.

Hatta daha ileriye giderek söylemek istiyorum.

TÜİK tarafından araçların, markasından tutun da kullanma amaçları, renkleri, dingil sayıları ve hatta tekerlek sayıları dahi biliniyorken, kaç aracın bayilerde olduğunun bilinmemesi sizce akla uygun düşüyor mu?

Bu kadar karamsar bir tablodan sonra; haydi, bir müjde vereyim… Gözünüz aydın!  Ticaret Bakanlığı ikinci el kara taşıtlarının üretici veya dağıtıcı tarafından güncel satış fiyatının üzerinden bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması 1 Ocak 2024 tarihine kadar uzattı.

Bir de şöyle bir uyarı yapmış Bakanlığımız, yanlış anlamayın hani! Uyarıyı Bakanlık yapmış yoksa bana ne? Benim görevim sadece size iletiyor olmak peşinen söyleyeyim alınmak darılmak yok.

Ticaret Bakanlığımız aynen şöyle diyor:

Bireysel satışlarda bir yıl içinde en fazla üç araç satanların Ticari faaliyet olarak kabul edileceğini duyurmuş.

Dikkat! Edin bence maazallah ceza falan yersiniz ben karışmam uyarmadı demeyin.

Esen kalın.